Trận Midway là một cuộc đụng độ lịch sử giữa Hải quân Hoa Kỳ và Hải quân Đế quốc Nhật Bản, diễn ra sáu tháng sau cuộc tấn công vào Trân Châu Cảng. Chiến thắng vang dội của Hải quân Hoa Kỳ trong trận chiến trên không và biển từ ngày 3-6/6/1942 đã phá tan tham vọng của Nhật Bản trong việc vô hiệu hóa sức mạnh hải quân của Mỹ, đồng thời đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong Thế Chiến II tại mặt trận Thái Bình Dương. Trong bài viết này, Pywar sẽ cùng bạn đọc điểm qua những nội dung chính của trận chiến Midway vang dội 1 thời của Chiến tranh thế giới thứ 2.
Tham vọng của Nhật Bản tại Thái Bình Dương
Trước trận Midway, Nhật Bản đã cố gắng thiết lập ưu thế vượt trội về hải quân và không quân ở phía tây Thái Bình Dương. Tuy nhiên, những nỗ lực này bắt đầu gặp khó khăn tại trận chiến Biển San Hô (tháng 5/1942), nơi hạm đội Mỹ đã đẩy lùi một lực lượng xâm lược Nhật Bản hướng đến New Guinea.
Dù thất bại tại Biển San Hô, Đô đốc Isoroku Yamamoto, chỉ huy Hải quân Đế quốc Nhật Bản, vẫn tự tin rằng lực lượng của ông có ưu thế vượt trội về số lượng so với Hoa Kỳ. Với hy vọng lặp lại thành công của cuộc tấn công Trân Châu Cảng, Yamamoto quyết định tìm kiếm và tiêu diệt phần còn lại của hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ bằng một cuộc tấn công bất ngờ nhằm vào căn cứ quan trọng của Đồng Minh tại đảo Midway – một hòn đảo nằm giữa Hoa Kỳ và Nhật Bản trên Thái Bình Dương.
- Lực lượng Hải quân Hoa Kỳ chuẩn bị phản công tại Midway trong Thế Chiến II, minh chứng cho sự chuẩn bị và chiến lược vượt trội. (Nguồn: Sưu tầm)
Kế hoạch tấn công của Nhật Bản
Yamamoto đã lên kế hoạch tấn công Midway theo chiến lược ba gọng kìm:
- Tấn công đường không: Được thực hiện từ bốn tàu sân bay hàng đầu của Nhật Bản là Akagi, Kaga, Hiryu và Soryu và do Phó Đô đốc Chuichi Nagumo chỉ huy.
- Lực lượng xâm lược: Bao gồm các tàu chiến và binh lính do Phó Đô đốc Nobutake Kondo chỉ huy.
- Phục kích lực lượng Mỹ: Khi các đội tiếp viện từ Trân Châu Cảng của Mỹ tới Midway, lực lượng chính của Yamamoto sẽ tấn công từ phía tây, cách Midway khoảng 600 dặm.
Bạn có biết? Trước Trận Midway, vào ngày 7/12/1941, hòn đảo này đã bị tấn công chưa đầy hai giờ sau cuộc tấn công Trân Châu Cảng.
- Akagi do Phó Đô đốc Chuichi Nagumo chỉ huy. (Nguồn: Sưu tầm)
Hải quân Hoa Kỳ giành lợi thế nhờ các chuyên gia giải mã
Các chuyên gia phân tích mật mã của Hải quân Hoa Kỳ đã bắt đầu phá mã các thông điệp liên lạc của Nhật Bản từ đầu năm 1942 và biết trước hàng tuần rằng Nhật đang lên kế hoạch tấn công tại một địa điểm được gọi là “AF.” Nghi ngờ đây chính là đảo Midway, Hải quân Hoa Kỳ quyết định gửi một thông điệp giả từ căn cứ, thông báo rằng nơi này đang thiếu nước ngọt. Ngay sau đó, các đài phát thanh của Nhật Bản gửi một thông điệp tương tự về “AF,” xác nhận rằng mục tiêu tấn công chính là đảo Midway.
Do lực lượng hải quân Nhật Bản được phân tán trên phạm vi rộng, Đô đốc Yamamoto phải truyền tải toàn bộ chiến lược qua sóng vô tuyến, cho phép các chuyên gia giải mã tại Hawaii xác định thời điểm tấn công của Nhật (ngày 4 hoặc 5 tháng 6) và kế hoạch tác chiến của Hải quân Đế quốc Nhật. Với thông tin này, Đô đốc Chester W. Nimitz, chỉ huy hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ, đã có thể xây dựng một kế hoạch đối phó với cuộc xâm lược.
Nhật Bản cho rằng tàu sân bay Yorktown của Hoa Kỳ, bị hư hại trong trận Biển San Hô, sẽ không thể tham gia trận chiến tại Midway. Trên thực tế, tàu Yorktown đã được sửa chữa chỉ trong hai ngày tại xưởng hải quân Trân Châu Cảng và rời đi ngày 30 tháng 5 để hội quân với các tàu chiến khác của Hoa Kỳ gần Midway, chuẩn bị cho cuộc tấn công của Nhật.
Trận Midway bắt đầu
Sau cuộc tấn công nghi binh của Nhật Bản vào quần đảo Aleutian vào ngày 3 tháng 6, một nhóm máy bay ném bom B-17 Flying Fortress của Hoa Kỳ đã cất cánh từ Midway để tấn công lực lượng xâm lược do Kondo chỉ huy, mà họ nhầm tưởng là hạm đội chính của Nhật Bản. Cuộc tấn công thất bại này đánh dấu sự giao chiến quân sự đầu tiên trong Trận Midway.
Trước bình minh ngày hôm sau, thêm nhiều máy bay B-17 rời Midway cho một cuộc tấn công thứ hai vào lực lượng xâm lược Nhật, nhưng cũng không thành công. Trong khi đó, Nagumo triển khai giai đoạn đầu tiên của kế hoạch tấn công Nhật Bản, điều động 108 máy bay chiến đấu từ bốn tàu sân bay để tấn công Midway. Sau khi gây thiệt hại nặng nề cho căn cứ Hoa Kỳ, cuộc tấn công đầu tiên của Nhật kết thúc vào lúc 7 giờ sáng, nhưng đường băng vẫn có thể sử dụng và các hệ thống phòng không của Mỹ vẫn hoạt động.
Ngay sau đó, khi các phi công Nhật Bản báo cáo với Nagumo rằng cần phải tiến hành một đợt không kích khác vào căn cứ, các máy bay Mỹ từ Midway bắt đầu tấn công bốn tàu sân bay của Nhật, nhưng không thành công. Khi Nagumo đang tái vũ trang các máy bay Nhật để chuẩn bị cho một cuộc không kích thứ hai, một máy bay trinh sát Nhật phát hiện một phần hạm đội Hoa Kỳ, bao gồm tàu sân bay Yorktown, ở phía đông Midway. Nagumo đã thay đổi chiến thuật, ra lệnh cho các máy bay còn lại chuẩn bị tấn công các tàu Mỹ khi đội bay Nhật trở về từ Midway.
Trong khi đó, một đợt tấn công khác của các máy bay ném ngư lôi Devastator từ tàu sân bay Hornet và Enterprise của Hoa Kỳ đã tới và tấn công các tàu Nhật. Không được hộ tống bởi máy bay chiến đấu, gần như tất cả chúng đã bị các máy bay Zero của Nhật bắn hạ. Nhưng khoảng một giờ sau, khi Nhật đang nạp nhiên liệu và tái vũ trang máy bay, một đợt máy bay ném bom khác từ các tàu sân bay Mỹ đã tấn công, đánh trúng ba tàu sân bay Nhật Akagi, Kaga và Soryu khiến chúng bốc cháy.
Để đáp trả, tàu sân bay sống sót của Nhật, Hiryu, đã phóng hai đợt tấn công vào Yorktown, buộc tàu này phải bị bỏ lại nhưng vẫn còn nổi. Các máy bay ném bom bổ nhào từ ba tàu sân bay của Mỹ sau đó quay lại tấn công Hiryu, khiến tàu này bốc cháy, đưa cả bốn tàu sân bay Nhật ra khỏi vòng chiến đấu.
- Trận chiến khốc liệt tại Midway, nơi Hải quân Hoa Kỳ đối đầu trực tiếp với lực lượng không quân Nhật Bản. (Nguồn: Sưu tầm)
Ý nghĩa của chiến thắng của Hoa Kỳ trong trận Midway
Mặc dù các trận chiến lớn trong trận Midway kết thúc vào tối ngày 4 tháng 6, các lực lượng Hoa Kỳ trên biển và hải đảo Midway vẫn tiếp tục tấn công Nhật Bản trong hai ngày sau đó.
Tàu khu trục USS Hamann đã hỗ trợ bảo vệ tàu sân bay Yorktown bị hư hại trong quá trình cứu hộ, nhưng một tàu ngầm Nhật Bản đã xuất hiện vào ngày 6 tháng 6 và phóng bốn ngư lôi, đánh trúng cả hai tàu của Hoa Kỳ. Tàu Hamann chìm chỉ trong vài phút, và Yorktown cũng bị lật và chìm vào ngày hôm sau.
Ngày 6 tháng 6, Đô đốc Yamamoto ra lệnh cho các tàu Nhật rút lui, chính thức kết thúc Trận Midway. Tổng cộng, Nhật Bản đã mất khoảng 3.000 binh sĩ (bao gồm hơn 200 phi công giàu kinh nghiệm), gần 300 máy bay, một tàu tuần dương hạng nặng và bốn tàu sân bay trong trận chiến. Về phía Hoa Kỳ, họ mất tàu Yorktown, tàu Hamann, khoảng 145 máy bay và khoảng 360 binh sĩ.
Chiến thắng của Hoa Kỳ trong trận Midway buộc Nhật Bản từ bỏ kế hoạch mở rộng ảnh hưởng tại Thái Bình Dương và chuyển sang thế phòng thủ trong phần còn lại của Thế Chiến II. Trận chiến này đã mang lại sự tự tin lớn cho lực lượng Hoa Kỳ, đồng thời làm suy giảm tinh thần của Nhật Bản, khiến cục diện chiến tranh ở Thái Bình Dương nghiêng mạnh về phía Đồng Minh.
- Ngày 6 tháng 6, Đô đốc Yamamoto ra lệnh cho các tàu Nhật rút lui, chính thức kết thúc Trận Midway. (Nguồn: Sưu tầm)
Lời kết
Pywar hy vọng, qua bài viết này, bạn đọc sẽ có cái nhìn toàn diện về trận Midway – một trong những bước ngoặt quan trọng của Thế Chiến II. Chiến thắng của Hoa Kỳ không chỉ thể hiện chiến lược xuất sắc mà còn gây tổn thất nặng nề cho Nhật Bản với 4 tàu sân bay, gần 300 máy bay và 3.000 binh sĩ. Dù phía Hoa Kỳ cũng chịu thiệt hại đáng kể, bao gồm tàu Yorktown, tàu Hammann và 360 binh sĩ, nhưng trận chiến đã làm thay đổi hoàn toàn cục diện chiến tranh tại Thái Bình Dương, đặt nền móng cho sự thắng lợi cuối cùng của Đồng Minh.
Biên dịch nội dung: Lê Tuấn
Nguồn: history.com – Battle of Midway